NGƯỜI MỸ XẤU XÍ

Đây là huy chương “bội tinh” nhiều nước đồng loạt gắn cho người Mỹ sau vụ anh chàng Russell Weston lên cơn nhào vô tòa nhà Quốc Hội Capitol bắn chết hai cảnh sát và làm máu me tung tóe vấy bẩn cả bộ mặt nước Mỹ ngày 24 tháng 7 năm 1998, trong lúc đầy du khách vào mùa hè đến từ khắp thế giới. Tổng thống Clinton cũng bảo rằng đây là một việc mọi rợ ở ngay trước cửa nhà văn minh Mỹ.

KHI NGƯỜI MỸ BỊ CHÊ

Xin đừng chỉ nghĩ tới Russell Weston. Hay lại bảo anh ta vì bị bệnh tâm trí. Tờ báo Sun có nhiều độc giả nhất bên Anh nói ngay: “Đó chỉ là một chuyện điển hình của Mỹ về tình trạng xã hội tồi tệ và điên súng”. Các tờ báo lớn bên Ý như La Stampa, La Republica cũng đều đăng trang đầu với hàng chữ lớn như vậy. Người Tàu ở Bắc Kinh thì mỉa mai: “Thấy chưa, cứ chửi chúng tôi là vi phạm nhân quyền. Để xem ai phạm hơn ai. Mỹ cứ phô trương là tự do dân chủ… quá đà đến nỗi như vậy đấy!”.

Tờ Guardian của Anh nhận xét: “Vụ Russell Weston cũng như vụ nổ bom ở Oklahoma City và nhiều nơi khác không phải là những vụ riêng rẽ, mà là nét chung của Mỹ. Vậy mà hiện vẫn chưa có một đạo luật nào về việc dùng súng có hy vọng thông qua ở quốc hội”. Một ông chủ tiệm gốc Pháp thì phát ngôn: “Chẳng phải ở đâu xa cả. Ngay trong tiệm ăn của tôi dưới phố, tiền khách trả để trên bàn ăn mà không để ý là có một bọn oắt con lẻn vào vồ chạy hồi nào không biết. Thiếu hẳn giáo dục. Hỗn quá. Chả lẽ đang tiến gần tới mọi rợ!”

Người Mễ thì có dịp nói lên những bực bội nhiều năm qua khi phải ở sát nách anh chàng Mỹ nhà giàu mà tư cách tồi quá. Giáo sư Jose Hinojona ở đại học Texas lên tiếng: Người Mỹ không biết rằng sang Mễ là phải nhập gia tùy tục, phải kính trọng phong tục luật lệ nơi mình tới, chứ đừng nghĩ muốn làm gì thì làm; nhất là một số bọn choai choai đi nghỉ hè bên đó, thì ôi thôi, thật là vô kỷ luật và làm những chuyện vô luân khơi khơi, chẳng còn một chút liêm sỉ tối thiểu!

Thực vậy, người Mễ với truyền thống Công Giáo 500 năm sang từ nam Âu thì lại có cả một nếp sống khác Mỹ do dân “hồng mao” Anglo-saxon gốc bắc Âu chủ động. Máu hồng mao thiên về buôn bán và thực tiễn vật chất, nên họ có tiền, tự cho mình là nước hạng nhất so với Mễ là nước thuộc thế giới hạng ba. Mễ lại có biên giới dài hai ngàn rưởi dặm cạnh Mỹ mà lại xa lạ, xem ra gần Argentina hơn là San Diego. Lối nhìn và nếp sống khác nhau như vậy mà người Mỹ đâu chịu tự giáo dục để biết học hỏi cái hay của người. Họ cứ dùng đồng tiền để lấn lướt khinh thường người khác. Người Mỹ thật xấu xí: “Ugly American”!

TIN VUI GỬI NGƯỜI MỸ XẤU XÍ

Xấu xí tới cỡ nào thì chưa biết nhưng cứ nhìn mấy đứa choai choai ăn mặc thì phải nhận là chẳng thẩm mĩ chút nào: cái quần Zinco thùng thình với đũng tới đầu gối như kiểu quần mấy bà cấy lúa xưa; còn áo thì là loại áo thung rộng bao la bát ngát, vẽ vạch lung tung với những chữ lếu láo. Đó là điển hình của bừa bãi. Mà hình như càng bừa bãi thì càng tỏ ra hợp thời trang hơn!

Như vậy thì có tiền nhiều đâu có nghĩa là giàu! Xấu xí bề ngoài đã vậy, mà xấu xí nghèo nàn tư cách mới thực đáng buồn. Ai lại gặp nhau mà đi hỏi lương tháng bao nhiêu. Thẩm định giá trị một nước thì cứ phải đưa tiêu chuẩn lợi tức đầu người mỗi năm bao nhiêu. Vậy ra giá trị một người hay một nước tùy ở đồng tiền to hay bé sao?

Thì ra vụ chàng Weston bắn ở nhà Quốc Hội Capitol đã trở thành mốc ghi và thước đo tình trạng tướng xấu hay dễ coi của cả một nền văn minh Mỹ, đúng như lời ông Clinton nói: “Đây là một việc mọi rợ ở ngay trước cửa nhà văn minh Mỹ”. Vì tòa nhà quốc hội là biểu tượng cho người dân Mỹ, nơi tạo nền và dựng nếp văn minh này.

Tờ La Republica bên Ý thì đăng tin này song song với tin khác về ông tổng thống một nước mà bị trát đòi hầu tòa về tội lạng quạng với nữ nhân viên, rồi chú giải thêm rằng đã đến lúc bộ mặt tồi thật của đời sống Mỹ hiện hình; chuyện chàng Russell Weston chỉ như một việc tất nhiên sẽ đến không che giấu nổi nữa dù có vẽ son trét phấn.

Bởi vì xã hội này cổ võ phá đổ mọi tiêu chuẩn luân lý, phúc tội. Ai nghĩ gì cũng được; cho là đúng là cứ việc thả cửa kéo bè rủ cánh mà làm khỏi cần thước đo đúng sai nào cả. Lên cơn muốn bắn là bắn không cần nhiều lý do, muốn lạng quạng thì cứ việc lạng quạng mà mặt vẫn tỉnh táo chả chút ngượng nghịu. Rối từ trên rối xuống. Rối từ trong ra ngoài, chả cần phải có tư cách tác phong gì cả, miễn là biết làm ra nhiều tiền là có quyền vung vít.

Người Mỹ còn bị coi là nhớ ít và đãng trí. Nhớ ít vì vụ tàu Titanic chưa xa bao nhiêu mà toan tính quên đi, may mà ông Cameron nhất định diễn lại lay động mọi người. Đãng trí vì nghĩ rằng mình chẳng bao giờ chết, cứ sống mãi phây phây mà mải miết lo đi chôm chỉa gom góp, hết sang Phi rồi lại sang Tàu, cứ như là tàu đời mình chẳng bao giờ đắm được.

Chính vì thế mà Chúa Giêsu đã cảnh cáo: “Coi chừng, kẻo mắc tật tham lam dưới mọi dạng thức, vì của cải mặc dù thừa thãi, không đủ sức bảo đảm đời sống của người ta”. Kế đó Người kể một tỉ dụ: Xưa có một nhà giàu, gặp năm được mùa, người ấy tự nghĩ:”Tính toán làm sao đây? Mình không đủ chỗ chứa hoa mầu. À phải rồi, ta sẽ phá các kho lẫm của ta đi mà xây thêm những kho lẫm lớn hơn, rồi bao nhiêu thóc lúa của cải sẽ chất vào đó. Sau đó ta sẽ bảo hồn ta rằng: Hồn tôi ơi, Người có tài lộc dự trữ cho nhiều năm. Đừng lo nữa, hãy ăn uống, chơi sài cho đã”. Nhưng Thiên Chúa bảo hắn: “Đồ ngu! Chính đêm nay ta sẽ đòi hồn mi, tài sản chồng chất của mi sẽ về tay ai đây? Đó là số phận của người dự trữ của cải cho mình, mà không biết làm giàu trước mặt Thiên Chúa.” (Lc 12,15-21).

COI CHỪNG TÀU ĐẮM!

Chuyện hy hữu xẩy ra thực là vào năm 1923, một cuộc họp quan trọng về buôn bán được tổ chức tại khách sạn Edgewater ở Chicago, gồm những tay chủ tịch các hãng sở sừng sỏ nhất thời đó: hãng thép lớn nhất, hãng đồ dùng lớn nhất, hãng ga lớn nhất, thị trường chứng khoán New York, và hối đoái Wall Street, ngân hàng quốc tế, hãng buôn lúa mì lớn nhất, và một nhân viên trong nội các tổng thống Harding.

Và chuyện gì đã xẩy ra 25 năm sau? Chủ tịch hãng thép lớn nhất là Charles Schwab chết vỡ nợ, chủ tịch hãng đồ dùng lớn nhất là Samuel Insull chết không còn một xu, chủ tịch hãng ga lớn nhất là Howard Hobson bị điên, chủ tịch thị trường hối đoái New York là Richard Whitney vừa được thả khỏi nhà tù, chủ tịch ngân hàng hối đoái là Leon Fraser tự tử, tay buôn lúa mì là Arthur Cutten chết cháy túi, tay hối đoái Wall Street là Jesse Livermore tự tử, nhân viên trong chỉnh phủ của tổng thống Harding là Albert Fall vừa được ân xá khỏi nhà tù để về chết ở nhà.

PHÚT TỊNH TÂM

Mà cũng chẳng phải chuyện của mấy người giàu hay dân Mỹ nào tồi bị đắm tàu. Thấy thiên hạ chửi Mỹ quá, cứ tưởng họ chửi ông Clinton hay chàng Weston chứ, đâu ngờ mình cũng là Mỹ vàng rồi! Xu hào bạc xanh có thể rủng rỉnh hơn, nhưng đang có thể càng ngày càng nghèo đi: nghèo nết, nghèo lòng. Xin thánh vịnh 14 chỉ dạy cho con đi theo đường ngay thẳng.

Kẻ ngu si tự nhủ:
“Làm chi có Chúa Trời!”

Chúng đã ra hư đốn, làm những điều ghê tởm,

Từ trời cao, Chúa nhìn xuống loài người,
Xem ai là kẻ có lương tri,
Biết kiếm tìm Thiên Chúa.

Này chúng phải kinh hoàng sợ hãi,
Vì Thiên Chúa bênh dòng dõi chính nhân.
Các ngươi chế diễu dự tính của người nghèo,
Nhưng Chúa là nơi họ ẩn náu.

Trích “Nhịp Múa Sông Thanh” của cố Lm. Dũng Lạc Trần Cao Tường