Học hỏi Phúc âm Chúa Nhật: Chúa Nhật Lễ Lá

Lời Chúa: (Lc 22,39 – 23,49)

✠ Bài trích Phúc Âm theo thánh Luca

³⁹ Sau đó, Người đi ra núi Ô-liu như đã quen. Các môn đệ cũng theo Người. ⁴⁰ Đến nơi, Người bảo các ông : ✠ “Anh em hãy cầu nguyện kẻo sa chước cám dỗ.”

⁴¹ Rồi Người đi xa các ông một quãng, chừng bằng ném một hòn đá, và quỳ gối cầu nguyện rằng : ⁴² ✠ “Lạy Cha, nếu Cha muốn, xin cất chén này xa con. Tuy vậy, xin đừng cho ý con thể hiện, mà là ý Cha.” ⁴³ Bấy giờ có thiên sứ tự trời hiện đến tăng sức cho Người. ⁴⁴ Lòng xao xuyến bồi hồi, nên Người càng khẩn thiết cầu xin. Và mồ hôi Người như những giọt máu rơi xuống đất.

⁴⁵ Cầu nguyện xong, Người đứng lên, đến chỗ các môn đệ, thấy các ông đang ngủ vì buồn phiền, ⁴⁶ Người liền nói với các ông : ✠ “Sao anh em lại ngủ ? Dậy mà cầu nguyện, kẻo sa chước cám dỗ.”

⁴⁷ Người còn đang nói, thì một đám đông xuất hiện, và kẻ dẫn đầu tên là Giu-đa, một người trong Nhóm Mười Hai. Hắn lại gần Đức Giê-su để hôn Người. ⁴⁸ Đức Giê-su bảo hắn : ✠ “Giu-đa ơi, anh dùng cái hôn mà nộp Con Người sao ?” ⁴⁹ Thấy việc sắp xảy ra, những kẻ đứng chung quanh Người liền hỏi: “Lạy Chúa, chúng con tuốt gươm chém được không ?” ⁵⁰ Thế rồi một người trong nhóm chém tên đầy tớ của thượng tế, làm nó đứt tai bên phải. ⁵¹ Nhưng Đức Giê-su lên tiếng : ✠ “Thôi, ngừng lại.”  Và Người sờ vào tai tên đầy tớ mà chữa lành.

⁵² Sau đó Đức Giê-su nói với các thượng tế, lãnh binh Đền Thờ và kỳ mục đến bắt Người : ✠ “Tôi là một tên cướp sao mà các ông đem gươm giáo gậy gộc đến ? ⁵³ Ngày ngày, tôi ở giữa các ông trong Đền Thờ, mà các ông không tra tay bắt. Nhưng đây là giờ của các ông, là thời của quyền lực tối tăm.”

⁵⁴ Họ bắt Đức Giê-su, điệu Người đến nhà vị thượng tế. Còn ông Phê-rô thì theo xa xa. ⁵⁵ Họ đốt lửa giữa sân và đang ngồi quây quần với nhau, thì ông Phê-rô đến ngồi giữa họ. ⁵⁶ Thấy ông ngồi bên ánh lửa, một người tớ gái nhìn ông chòng chọc và nói : “Cả bác này cũng đã ở với ông ấy đấy !” ⁵⁷ Ông liền chối : “Tôi có biết ông ấy đâu, chị !” ⁵⁸ Một lát sau, có người khác thấy ông, liền nói : “Cả bác nữa, bác cũng thuộc bọn chúng !” Nhưng ông Phê-rô đáp lại :“Này anh, không phải đâu !” ⁵⁹ Chừng một giờ sau, có người khác lại quả quyết : “Đúng là bác này cũng đã ở với ông ấy, vì bác ta cũng là người Ga-li-lê.” ⁶⁰ Nhưng ông Phê-rô trả lời : “Này anh, tôi không biết anh nói gì !” Ngay lúc ông còn đang nói, thì gà gáy.  Chúa quay lại nhìn ông, ông sực nhớ lời Chúa đã bảo ông : “Hôm nay, gà chưa kịp gáy, thì anh đã chối Thầy ba lần.” ⁶² Và ông ra ngoài, khóc lóc thảm thiết.

⁶³ Những kẻ canh giữ Đức Giê-su nhạo báng đánh đập Người. ⁶⁴ Chúng bịt mắt Người lại, rồi hỏi rằng “Nói tiên tri xem : ai đánh ông đó ?” ⁶⁵ Chúng còn thốt ra nhiều lời khác xúc phạm đến Người.

⁶⁶ Khi trời sáng, đoàn kỳ mục trong dân, các thượng tế và kinh sư nhóm họp. Họ điệu Người ra trước Thượng Hội Đồng ⁶⁷ và hỏi : “Ông có phải là Đấng Mê-si-a thì nói cho chúng tôi biết !” Người đáp : ✠ “Tôi có nói với các ông, các ông cũng chẳng tin ; ⁶⁸ tôi có hỏi, các ông cũng chẳng trả lời. ⁶⁹ Nhưng từ nay, Con Người sẽ ngự bên hữu Thiên Chúa toàn năng.” ⁷⁰ Mọi người liền nói : “Vậy ông là Con Thiên Chúa sao ?” Người đáp : ✠ “Đúng như các ông nói, chính tôi đây.” ⁷¹ Họ liền nói : “Chúng ta cần gì lời chứng nữa ? Chính chúng ta vừa nghe miệng hắn nói !”

23 ¹ Toàn thể cử toạ đứng lên, điệu Đức Giê-su đến ông Phi-la-tô.

² Họ bắt đầu tố cáo Người rằng : “Chúng tôi đã phát giác ra tên này sách động dân tộc chúng tôi, và ngăn cản dân chúng nộp thuế cho hoàng đế Xê-da, lại còn xưng mình là Mê-si-a, là Vua nữa.” ³ Ông Phi-la-tô hỏi Người : “Ông là Vua dân Do-thái sao ?” Người trả lời : ✠ “Chính ngài nói đó.” ⁴ Ông Phi-la-tô nói với các thượng tế và đám đông : “Ta xét thấy người này không có tội gì.” ⁵ Nhưng họ cứ khăng khăng nói : “Hắn đã xúi dân nổi loạn, đi giảng dạy khắp vùng Giu-đê, bắt đầu từ Ga-li-lê cho đến đây.” ⁶ Nghe nói thế, ông Phi-la-tô liền hỏi xem đương sự có phải là người Ga-li-lê không. ⁷ Và khi biết Người thuộc thẩm quyền vua Hê-rô-đê, ông liền cho áp giải Người đến với nhà vua lúc ấy cũng đang có mặt tại Giê-ru-sa-lem.

⁸ Vua Hê-rô-đê thấy Đức Giê-su thì mừng rỡ lắm, vì từ lâu vua muốn được gặp Người bởi đã từng nghe nói về Người. Vả lại, vua cũng mong được xem Người làm một hai phép lạ. ⁹ Nhà vua hỏi Người nhiều điều, nhưng Người không trả lời gì cả. ¹⁰ Các thượng tế và kinh sư đứng đó, tố cáo Người dữ dội. ¹¹ Vua Hê-rô-đê cũng như thị vệ đều khinh dể Người ra mặt nên khoác cho Người một chiếc áo rực rỡ mà chế giễu, rồi cho giải Người lại cho ông Phi-la-tô. ¹² Ngày hôm ấy, vua Hê-rô-đê và tổng trấn Phi-la-tô bắt đầu thân thiện với nhau, chứ trước kia hai bên vẫn hiềm thù.

¹³ Bấy giờ ông Phi-la-tô triệu tập các thượng tế, thủ lãnh và dân chúng lại ¹⁴ mà nói : “Các người nộp người này cho ta, vì cho là tay kích động dân, nhưng ta đã hỏi cung ngay trước mặt các người, mà không thấy người này có tội gì, như các người tố cáo. ¹⁵ Cả vua Hê-rô-đê cũng vậy, bởi lẽ nhà vua đã cho giải ông ấy lại cho chúng ta. Và các người thấy đó, ông ấy chẳng can tội gì đáng chết cả. ¹⁶ Vậy ta sẽ cho đánh đòn rồi thả ra.” [¹⁷ Vào mỗi dịp lễ lớn, ông Phi-la-tô phải phóng thích cho họ một người tù.] ¹⁸ Nhưng tất cả mọi người đều la ó :  “Giết nó đi, thả Ba-ra-ba cho chúng tôi !” ¹⁹ Tên này đã bị tống ngục vì một vụ bạo động đã xảy ra trong thành, và vì tội giết người. ²⁰ Ông Phi-la-tô muốn thả Đức Giê-su, nên lại lên tiếng một lần nữa. ²¹ Nhưng họ cứ một mực la lớn :  “Đóng đinh ! Đóng đinh nó vào thập giá !” ²²  Lần thứ ba, ông Phi-la-tô nói với họ : “Nhưng ông ấy đã làm điều gì gian ác ? Ta xét thấy ông ấy không có tội gì đáng chết. Vậy ta sẽ cho đánh đòn rồi thả ra.” ²³ Nhưng họ cứ la to hơn, nhất định đòi phải đóng đinh Người. Và tiếng la càng thêm dữ dội.

²⁴ Ông Phi-la-tô quyết định chấp thuận điều họ yêu cầu. ²⁵ Ông phóng thích người tù họ xin tha, tức là tên bị tống ngục vì tội bạo động và giết người. Còn Đức Giê-su thì ông trao nộp theo ý họ muốn.

²⁶ Khi điệu Đức Giê-su đi, họ bắt một người từ miền quê lên, tên là Si-môn, gốc Ky-rê-nê, đặt thập giá lên vai cho ông vác theo sau Đức Giê-su. ²⁷ Dân chúng đi theo Người đông lắm, trong số đó có nhiều phụ nữ vừa đấm ngực vừa than khóc Người. ²⁸ Đức Giê-su quay lại phía các bà mà nói : ✠ “Hỡi chị em thành Giê-ru-sa-lem, đừng khóc thương tôi làm gì. Có khóc thì khóc cho phận mình và cho con cháu. ²⁹ Vì này đây sẽ tới những ngày người ta phải nói : ‘Phúc thay đàn bà hiếm hoi, người không sinh không đẻ, kẻ không cho bú mớm !’ ³⁰ Bấy giờ người ta sẽ bắt đầu nói với núi non : Đổ xuống chúng tôi đi !, và với gò nổng : Phủ lấp chúng tôi đi ! ³¹ Vì cây xanh tươi mà người ta còn đối xử như thế, thì cây khô héo sẽ ra sao ?” ³²Có hai tên gian phi cũng bị điệu đi hành quyết cùng với Người.

³³ Khi đến nơi gọi là “Đồi Sọ”, họ đóng đinh Người vào thập giá, cùng lúc với hai tên gian phi, một tên bên phải, một tên bên trái. ³⁴ Bấy giờ Đức Giê-su cầu nguyện rằng : ✠ “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm.”Rồi họ lấy áo của Người chia ra mà bắt thăm.

³⁵ Dân chúng đứng nhìn, còn các thủ lãnh thì buông lời cười nhạo :  “Hắn đã cứu người khác, thì cứu lấy mình đi, nếu thật hắn là Đấng Ki-tô của Thiên Chúa, là người được tuyển chọn !” ³⁶ Lính tráng cũng chế giễu Người. Chúng lại gần, đưa giấm cho Người uống ³⁷ và nói : “Nếu ông là vua dân Do-thái thì cứu lấy mình đi !” ³⁸ Phía trên đầu Người có bản án viết : “Đây là vua người Do-thái.”

³⁹ Một trong hai tên gian phi bị treo trên thập giá cũng nhục mạ Người : “Ông không phải là Đấng Ki-tô sao ? Hãy tự cứu mình đi, và cứu cả chúng tôi với !” ⁴⁰ Nhưng tên kia mắng nó : “Mày đang chịu chung một hình phạt, vậy mà cả Thiên Chúa, mày cũng không biết sợ ! ⁴¹ Chúng ta chịu như thế này là đích đáng, vì xứng với việc đã làm. Chứ ông này đâu có làm điều gì trái !” ⁴²  Rồi anh ta thưa với Đức Giê-su : “Ông Giê-su ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến tôi !” ⁴³ Và Người nói với anh ta : ✠ “Tôi bảo thật anh, hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng.”

⁴⁴  Bấy giờ đã gần tới giờ thứ sáu, thế mà bóng tối bao phủ khắp mặt đất, mãi đến giờ thứ chín. ⁴⁵ Mặt trời ngưng chiếu sáng. Bức màn trướng trong Đền Thờ bị xé ngay chính giữa. ⁴⁶ Đức Giê-su kêu lớn tiếng : ✠ “Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha.” nk Nói xong, Người tắt thở.

⁴⁷ Thấy sự việc xảy ra như thế, viên đại đội trưởng cất tiếng tôn vinh Thiên Chúa rằng : “Người này đích thực là người công chính !” ⁴⁸ Toàn thể dân chúng đã kéo đến xem cảnh tượng ấy, khi thấy sự việc đã xảy ra, đều đấm ngực trở về.

CÂU HỎI

1. Đọc Lc 22,39-46. Đối với Đức Giêsu cầu nguyện có khó không ? Tại sao khó? Các môn đệ có cầu nguyện không? Hậu quả của việc không cầu nguyện là gì?
2. Đọc Lc 22,47-53. Cho thấy Đức Giêsu là Đấng đầy lòng thương xót khi Ngài bị bắt trong Vườn Dầu.
3. Đọc Lc 22,54-62. Tại sao khi Chúa Giê-su nhìn Phê-rô thì ông khóc thảm thiết? Theo bạn, ánh mắt ấy có gì đặc biệt?
4. Đọc Lc 23,1-7. Những lời tố cáo Đức Giê-su của các nhà lãnh đạo Do-thái giáo có đúng không?
5. Đọc Lc 23,8-12. Bạn nghĩ gì về thái độ im lặng của Đức Giêsu trước Hêrôđê? Tại sao Ngài im lặng?
6. Đọc Lc 23,1-25. Philatô tuyên bố Đức Giêsu vô tội mấy lần? Tại sao Philatô lại không dám tha Đức Giê-su?
7. Đọc Lc 23,33-46. Cho biết hai lời nguyện của Đức Giêsu trên thánh giá. Cho biết ba cơn cám dỗ đến với Đức Giêsu trên thánh giá. Bởi đâu Đức Giêsu thắng được ba cơn cám dỗ này?
8. Đọc Lc 23,39-43. Bạn nghĩ gì về anh trộm lành?

GỢI Ý SUY NIỆM:

Bạn thấy mình giống nhân vật nào trong bài Thương Khó này (các thượng tế, Phêrô, các môn đệ, dân chúng, Philatô, Hêrôđê, anh trộm lành, hay viên đại đội trưởng? Cho biết lý do tại sao?

PHẦN TRẢ LỜI

1. Đức Giêsu đã ba lần tiên báo cuộc Khổ nạn của mình, và trong Bữa Tiệc Vượt qua lúc cuối đời, Ngài vẫn bình an nói đến cái chết sắp đến: “Chén này là Giao ước mới trong máu Thầy…” (Lc 22,20). Tuy nhiên, khi đến núi Ô-liu cầu nguyện như đã quen, Đức Giêsu rơi vào cơn xao xuyến sợ hãi. Ngài xin Cha cho mình khỏi phải uống chén đắng, nhưng Ngài cũng muốn sống theo ý Cha chứ không theo ý riêng (22,42). Có sự giằng co ác liệt giữa ý của Con và ý của Cha nơi tâm hồn Ngài. Cầu nguyện là một cuộc chiến đấu không hề dễ dàng, ngay cả với Đức Giêsu (22,44). Ngài đã dặn dò các môn đệ phải cầu nguyện ngay từ đầu, vì Ngài biết họ sắp đối đầu với một cơn cám dỗ lớn, nhưng các ông không cưỡng lại được giấc ngủ, và đã không cầu nguyện (22,40.46). Kết quả là các ông đã không thể theo Thầy đến cùng. Phêrô chỉ theo xa xa và cuối cùng đã chối Thầy (22,54).
2. Đức Giêsu đầy lòng thương xót khi bị bắt. Trước nụ hôn trơ trẽn của Giuđa phản bội, Ngài chỉ phản ứng một cách nhẹ nhàng (22,48). Khi một môn đệ chém đứt tai phải của anh đầy tớ vị thượng tế, Đức Giêsu đã mau mắn chữa lành cho anh như một phép lạ lúc cuối đời (22,51). Sau khi cầu nguyện, Đức Giêsu biết rõ Cha muốn mình đón nhận cuộc Khổ nạn, nên Ngài đã chấp nhận để cho đám đông thuộc hạ của các vị thượng tế, lãnh binh và kỳ mục bắt mình. Ngài không dùng bạo động để chống lại họ, vì Ngài biết bây giờ là giờ của quyền lực bóng tối (22,53).
3. Bên đống lửa trong dinh thượng tế, khi ngồi chung với những kẻ bắt Đức Giêsu ở Vườn Dầu, Phêrô đã chối Thầy ba lần trước mặt ba người (22,56-60). Ông đã chối không “biết” Thầy, không “thuộc nhóm” của Thầy, không “ở với” Thầy. Thầy Giêsu không ngạc nhiên, vì Thầy đã báo trước chuyện này cho Phêrô (22,34). Tiếng gà gáy nhắc Thầy Giêsu về lời Thầy đã tiên báo cho Phêrô. Bởi đó Thầy đã quay lại và nhìn ông. Cái nhìn ấy và tiếng gà ấy làm Phêrô nhớ lại lời Thầy nói với mình. Ông bỏ chỗ ngồi bên đống lửa với đám thuộc hạ để ra ngoài và khóc thảm thiết. Ánh mắt của Thầy Giêsu đã khiến Phêrô nhận ra tội của mình và ăn năn, dù Thầy không nói một tiếng lời nào. Cái nhìn ấy là cái nhìn nhắc nhở và tha thứ, cái nhìn trách móc và xót thương, cái nhìn đầy yêu thương nên không làm ông thất vọng.
4. Thương Hội đồng các nhà lãnh đạo Do-thái giáo gồm các thượng tế, kinh sư và các kỳ mục trong dân. Sau khi tra hỏi Đức Giêsu về chuyện tôn giáo, họ điệu Ngài đến với Philatô, vị quan Rôma cai trị vùng Giuđê. Dĩ nhiên, họ sẽ tố cáo Đức Giêsu về những tội chính trị như sau: kích động dân nổi loạn, ngăn cản dân nộp thuế cho Xêda, và xưng mình là Kitô Vua (23,1-7). Thật ra Đức Giêsu không hề xúi giục dân chống lại việc nộp thuế cho Xê-da (20,20-26), chẳng bao giờ Ngài nhận mình là Vua Kitô theo nghĩa chính trị, dù đám đông dân chúng đã tung hô Ngài như thế khi Ngài tiến vào Giêrusalem (19,38). Đúng Ngài là Vua Kitô thuộc dòng dõi vua Đavít (2,11; 9,20), nhưng đây là một Đấng Kitô không có tham vọng chính trị, đã chịu đau khổ và chịu chết. Các vị lãnh đạo tôn giáo cố ý vu cáo cho Đức Giêsu những trọng tội chính trị, khiến Ngài có thể bị kết án đóng đinh bởi Philatô.
5. Chỉ Tin Mừng Luca mới kể câu chuyện Đức Giêsu bị điệu ra trước tiểu vương Hêrôđê Antipas, lúc bấy giờ đang có mặt ở Giê rusalem (23,7). Có vẻ Philatô không muốn can dự vào vụ án Đức Giêsu khi chuyển Ngài cho Hêrôđê (23,4). Hêrôđê hỏi Ngài nhiều điều và mong Ngài làm một phép lạ, còn các vị lãnh đạo thì tố cáo, nhưng Đức Giêsu cứ làm thinh. Ngài không tự biện hộ, không tìm cách thoát chết, vì Ngài đã biết con đường Cha muốn Ngài đi (23,9).
6. Ba lần Philatô khẳng định Đức Giêsu vô tội (23,4.14.22), nhưng ông không dám tha bổng Đức Giêsu. Lý do chính là vì ông sợ dân chúng nổi loạn do bị các thượng tế và thủ lãnh kích động (23,18.21.23). Nếu dân chúng nổi loạn vào dịp Lễ Vượt Qua thì hậu quả thật đáng sợ. Thành phố Giêrusalem lúc này đầy khách hành hương và những người Do-thái từ nước ngoài trở về mừng lễ. Lễ Vượt Qua làm người ta dễ so sánh cảnh nô lệ ở Ai-cập và cảnh nô lệ hiện tại cho Rôma. Nếu dân nổi loạn thì Philatô mất chức.
7. Trên thập giá, Đức Giêsu dâng hai lời nguyện, cả hai bắt đầu bằng tiếng gọi “Lạy Cha” (23,34.46). Trên thập giá, Ngài chịu ba cơn cám dỗ đến từ các thủ lãnh (23,35), lính tráng (23,36), và một trong hai tên gian phi (23,39). Ba cơn cám dỗ có nét giống nhau: Nếu Ngài là Đấng Kitô, là Vua dân Do-thái, thì hãy “cứu lấy mình.” Cứu lấy mình là tự mình xuống khỏi thập giá. Đức Giêsu đã thắng được ba cám dỗ này. Ngài không tự cứu mình, nhưng để Cha cứu mình. Suốt đời Ngài đã sống theo ý Cha, bây giờ Ngài muốn chết trong tay Cha với sự phó thác trọn vẹn.
8. Thái độ của anh “trộm lành” là một điểm sáng. Khi chịu đóng đinh, Đức Giêsu phải nghe những lời cười nhạo, chế giễu, nhục mạ (23,35,36.39). Những lời của anh trộm lành hẳn đem lại cho Ngài nhiều an ủi. Anh mắng tên kia, anh nhìn nhận mình bị phạt là đúng, anh khẳng định Đức Giêsu vô tội, anh xin Ngài nhớ đến anh vì anh tin Ngài sẽ vào Nước của Ngài (23,40-42). Đức Giêsu đã hứa, chẳng những nhớ đến anh, mà còn cho anh được ở với Ngài trong Nước ấy.

Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu

Thu âm lớp học do Anh Tuấn thực hiện